Daniëlle Stolwijk, vrijwilligerscoördinator van Humanitas Helmond, vertelt bevlogen over hun zoektocht naar vrijwillige inzet door jongeren sinds haar deelname aan het Verschilmakersprogramma van het Oranje Fonds. ‘De impact die de jongeren inmiddels lokaal maken, is enorm!’
De rol van Humanitas Helmond in de stad
‘Humanitas is uniek in Helmond doordat we hier een Humanitas Ruilwinkel hebben: een laagdrempelig inlooppunt. Klanten en vrijwilligers komen hier vaak ook gewoon voor een praatje. Daarnaast hebben we verschillende projecten die mensen ondersteunen, bijvoorbeeld op het gebied van belasting, administratie en opvoeding. De kracht van Humanitas Helmond zit in het versterken en aanvullen van deze projecten.
Helmond is een stad met veel laaggeletterdheid, armoede en volksbuurten. De kansenongelijkheid is groot. In 2024 hebben 239 vrijwilligers een bijdrage geleverd aan Humanitas Helmond. Vrijwilligers zijn voor ons goud, en als coördinatoren mogen wij dat oppoetsen, zodat de mensen met wie zij werken óók kunnen stralen.’
Jongeren een plek geven binnen Humanitas
‘De jongeren die thuis op de bank hangen en zich afvragen: wat heb ik de wereld te bieden? Die willen we bereiken. Maar jongeren komen niet vanzelf. Eind 2021 startten wij het programma "De Verschilmakers" van het Oranje Fonds met de vraag: hoe krijgen we meer jongeren binnen? We willen graag een weerspiegeling zijn van de maatschappij, en daar horen jongeren bij.
Destijds kwamen er vooral stagiaires en af en toe een jonge vrijwilliger bij ons binnen. Met het programma begon een zoektocht naar manieren om jongeren te werven en te betrekken.’
‘Met de Verschilmakers begon een zoektocht naar werven en betrekken van jongeren’
Leren wat wél en niet werkt
‘Mijn eerste gedachte was: we kunnen jonge vrijwilligers gewoon laten instromen in onze bestaande projecten. Maar zo werkt het niet. We moesten eerst nadenken over wat wij hen konden bieden.
We organiseerden bijvoorbeeld een shop- en snackavond in de Ruilwinkel. De opkomst was hoog, maar het doel – jongeren binden – bereikten we niet echt. Veel bezoekers waren vluchtelingen die door een taalbarrière moeilijker te betrekken waren.
Daarna ontstond het idee voor spelletjesavonden. Dat sloeg aan: in 2024 zijn er zo'n 50 jongeren langs geweest bij onze tweewekelijkse avonden, gemiddeld tien tot twaalf per keer. Tijdens deze avonden vertel ik over vrijwilligersklussen, zoals hulp bij een hiphopfestival, en jongeren bedenken ook zelf activiteiten. Zo organiseerden ze een Bingoavond voor klanten van de Ruilwinkel en een spelletjesmiddag in een opvanglocatie voor Oekraïners. Jongeren nemen elkaar daarin mee en stimuleren elkaar om iets voor anderen te doen.’
'De impact die de jongeren lokaal maken, is enorm!’
Struikelblokken in het werken met jongeren
‘We probeerden ook een kerngroep op te zetten waarin jongeren zelf activiteiten zouden organiseren. Maar dat bleek te veel gevraagd. Ze konden beter kleine opdrachten oppakken dan zelf de hele kar trekken.
Ook een poging om een flexploeg te organiseren – jongeren die invielen in de Ruilwinkel – mislukte. Het inwerken was lastig, en vaak hadden de jongeren tijd op momenten dat de winkel gesloten was. De les: maak het niet te complex en sluit goed aan op wat haalbaar is.’
Persoonlijk contact als sleutel tot succes
‘Als projectleider probeer ik zoveel mogelijk aanwezig te zijn tijdens de jongerenavonden. Dat creëert een veilige sfeer. Vaak nodig ik jongeren persoonlijk uit om langs te komen, zodat ik kan zeggen: ik ben er ook. Alleen een flyer werkt niet; jongeren hebben een gezicht en een verhaal nodig om echt binnen te stappen.’
'Moeilijk om jongeren alleen met een flyer te halen’
Jongeren blijven binden en motiveren
‘Na een spelletjesavond stuur ik de jongeren vaak een kort persoonlijk berichtje om te laten weten dat ik het leuk vond dat ze er waren. Jongeren die ik een tijdje niet gezien heb, app ik om te vragen hoe het met ze gaat. Zo houd je het lijntje warm, op een manier die bij hen past.
Soms haken jongeren af omdat ze werk vinden, verhuizen of ontdekken dat het vrijwilligerswerk toch niet bij hen past. Maar hoe meer persoonlijke aandacht je ze hebt gegeven, hoe groter de kans dat ze hun verhaal blijven delen.’
'Het is belangrijk om lijntjes met jongeren warm te houden’
Advies voor maatschappelijke organisaties
‘Mijn belangrijkste tip: leg persoonlijk contact en benut de warme lijntjes die je hebt. Stel je bijvoorbeeld een open dag voor in een bejaardentehuis. Nodig kinderen en kleinkinderen persoonlijk uit en vraag hen concreet of ze een keer iets voor een andere bewoner willen doen, zoals samen Rummikub spelen. Als ze op dat aanbod ingaan, zorg dan voor een warm welkom en laat merken hoe waardevol hun inzet is.’
De toekomst van vrijwillige inzet door jongeren
‘Ik geloof dat we minder naar vacatures moeten kijken en meer naar de persoon zelf: wat kunnen jongeren, waar worden ze blij van? Vrijwilligers staan vaak al klaar, maar organisaties moeten leren anders te denken.
De subsidie van het Oranje Fonds stopt eind dit jaar. We zijn druk bezig om alles wat we hebben opgebouwd te behouden. Het is geweldig dat we zo’n veilige plek hebben kunnen creëren, waar jongeren spelenderwijs groeien!’