Een goede verzekering kan de risico’s dekken. Maar om te bepalen welke verzekeringen zinvol zijn om af te sluiten, moet je eerst weten welke risico’s de vrijwilligers en de vrijwilligersorganisatie precies lopen. Zie ook het stappenplan voor het afsluiten van een verzekering.
NB: De informatie op deze pagina heeft een algemeen karakter. Juist met betrekking tot verzekeringen, maken de details (de polisvoorwaarden) vaak het verschil uit. Sluit daarom nooit een verzekering af zonder de polisvoorwaarden te lezen.
Veel gestelde vragen (FAQ)
Hieronder volgen de antwoorden op veel gestelde vragen. Wij hebben geprobeerd deze antwoorden zo duidelijk mogelijk te maken zonder in juridisch jargon te vervallen. Het overgrote deel van vrijwilligersorganisaties en vrijwilligers vinden hier de antwoorden waarnaar zij op zoek zijn. Staat het door jou gezochte antwoord er niet bij? Stel je vraag in het Open Forum op het Platform Vrijwillige Inzet.
De inzet van vrijwilligers kan tot schade leiden aan andermans eigendommen
De particuliere aansprakelijkheidsverzekering (AVP) van de vrijwilliger kan de door de vrijwilliger aangerichte schade aan andermans eigendommen vergoeden. Maar lang niet alle AVP’s bieden dekking voor schade die binnen het vrijwilligerswerk is ontstaan. Een Aanvullende aansprakelijkheidsverzekering voor vrijwilligers kan dan zinvol zijn. Daarnaast kan ook de vrijwilligersorganisatie zelf aansprakelijk worden gesteld voor de geleden schade. Bijvoorbeeld omdat duidelijk is dat de vrijwilliger de werkzaamheden in opdracht of onder regie van de vrijwilligersorganisatie heeft verricht en/of de organisatie niet de zorgvuldigheid in acht heeft genomen die men van een redelijk handelende organisatie mag verwachten. Een Aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven (AVB) dekt dergelijke risico’s.
Stappenplan voor het afsluiten van een verzekering
- Stel een coördinator verzekeringen aan
Wijs binnen de organisatie één persoon aan die met de verzekeringen aan de slag gaat.
- Inventariseer welke verzekeringen al zijn afgesloten
Neem de polisbladen en papieren van reeds afgesloten verzekeringen door.
- Bekijk welke verzekeringen er nodig zijn
Neem contact op met een verzekeringsmaatschappij of assurantieadviseur en vraag een second opinion van een andere verzekeraar of advies van de bond/ koepel of vrijwilligerscentrale.
- Zijn er collectieve verzekeringen waarvan je gebruik kunt maken
Bijvoorbeeld via de gemeente of bij de bond of koepelorganisatie waar de organisatie lid van is. Een voorbeeld van een dergelijke verzekering is de VNG-vrijwilligersverzekering . Via dit document (wanneer val ik onder vrijwilligersverzekering.docx) kun je bepalen of jouw organisatie voor deze verzekering in aanmerking komt.
- Vraag offertes aan
Vraag altijd meerdere offertes aan zodat u kunt vergelijken.
- Vergelijk de offertes en vraag aanvullende informatie
Kijk daarbij niet alleen naar de prijs maar let ook op de polisvoorwaarden en vraag om aanvullende informatie als er iets onduidelijk is.
- Sluit de noodzakelijke verzekeringen af
Stel niet uit. Maak uw keuze en laat een daartoe bevoegd persoon de polis ondertekenen.
- Deel de kennis met een collega
Zorg ervoor dat iemand de verzekeringszaken kan waarnemen als u er niet bent.
De meest voorkomende verzekeringen zijn:
- Aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP)
- Aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven (AVB)
- Aanvullende aansprakelijkheidsverzekering voor vrijwilligers
- Ongevallenverzekering
- Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering
- Rechtsbijstandsverzekering
- Evenementenverzekering
- Wettelijke aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen (WAM)
Aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP)
In het Burgerlijk Wetboek is in artikel 6:162 lid 1 opgenomen dat iemand die ten opzichte van een ander toerekenbaar een onrechtmatige daad pleegt, verplicht is de schade die daaruit is ontstaan te vergoeden. De particuliere aansprakelijkheidsverzekering van de vrijwilliger kan deze schade vergoeden. Maar lang niet alle AVP’s bieden dekking voor schade die binnen het vrijwilligerswerk is ontstaan. Soms staat er in de polis vermeld dat “schade toegebracht in uitoefening van beroep of bedrijf is uitgesloten van dekking”. Hoewel vrijwilligerswerk hier in principe niet onder valt, zijn de grenzen niet altijd even eenvoudig aan te geven. Om discussies te voorkomen, hebben sommige AVP’s expliciet bepaald dat de aansprakelijkheid die verband houdt met het verrichten van vrijwilligerswerk wél gedekt is. Ook hebben veel AVP’s een zogenaamde vriendendienst of burenhulp clausule waarmee ook de schade die in een vriendendienstsfeer is ontstaan, kan worden gedekt.
Aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven (AVB)
Naast de vrijwilliger zelf kan ook jouw organisatie aansprakelijk worden gesteld voor de geleden schade. Bijvoorbeeld omdat duidelijk is dat de vrijwilliger de werkzaamheden in opdracht of onder regie van de vrijwilligersorganisatie heeft verricht en/of de organisatie niet de zorgvuldigheid in acht heeft genomen die men van een redelijk handelende organisatie mag verwachten. Daarom is het verstandig om ook voor de organisatie een aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. Let daarbij wel op of de polis voldoende is toegesneden op een vrijwilligersorganisatie. Niet alle vrijwilligersorganisaties hebben immers op papier staan wat de rechtsverhouding met de vrijwilliger is en of de vrijwilliger in opdracht of onder regie van de organisatie bepaalde werkzaamheden uitvoert. Sommige verzekeraars bieden daarom speciale polissen aan voor vrijwilligersorganisaties waarbij het bijvoorbeeld niet uitmaakt wie het werk uitvoert als het maar voor de organisatie is die in de polis is opgenomen.
De premie voor deze verzekering is gebaseerd op standaardbedragen voor bedrijven. Deze kunnen vele malen hoger zijn dan de maximale schade waarvoor vrijwilligersorganisaties aansprakelijk gesteld kunnen worden. Het is daarom goed om als vrijwilligersorganisatie na te denken over of het wel zinvol is om een dergelijke verzekering af te sluiten.
Aanvullende aansprakelijkheidsverzekering voor vrijwilligers
Wat gebeurt er als de vrijwilliger aansprakelijk wordt gesteld en zelf geen particuliere aansprakelijkheidsverzekering heeft of deze verzekering de schade niet dekt? De vrijwilligersorganisatie kan besluiten dit risico te ondervangen door een aanvullende aansprakelijkheidsverzekering voor vrijwilligers af te sluiten. De kosten hiervan zijn niet zo hoog omdat het een secundaire verzekering is, deze wordt alleen aangesproken als er geen andere verzekering is die de schade dekt.
Ongevallenverzekering
Een particuliere verzekering dekt niet altijd automatisch het lichamelijk letsel als een vrijwilliger iets overkomt tijdens het vrijwilligerswerk of op weg daar naar toe. Een ongevallenverzekering keert ongeacht wie aansprakelijk is een vast bedrag uit als iemand iets overkomt en andere verzekeringen de kosten niet dekken. Ongevallenverzekeringen keren ook uit bij overlijden en tijdelijke of blijvende invaliditeit.
Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering
Een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering dekt alleen de aansprakelijkheid van de bestuurder zelf en niet van de organisatie. Een bestuurslid kan o.a. persoonlijk aansprakelijk worden gesteld als hij/zij zijn taken niet behoorlijk heeft vervuld of buiten zijn bevoegdheden heeft gehandeld. Met deze verzekering wordt het privévermogen van de bestuurder beschermd en de vermogensschade (financieel nadeel) gedekt. Omdat het een vrij kostbare verzekering is, is het nuttig om te bekijken of de premie opweegt tegen de dekking. Wanneer mogelijke aansprakelijkheidsrisico’s potentiële bestuurders afschrikt in het bestuur plaats te nemen, kan het juist wel zinvol zijn deze verzekering ondanks de hoge premie af te sluiten.
Rechtsbijstandsverzekering
Verzekeringkwesties kunnen leiden tot vervelende en dure juridische procedures. Om de kosten hiervan in de hand te houden, bestaan er rechtsbijstandsverzekeringen. Bij aanklachten van een cliënt of een ander persoon buiten de organisatie biedt deze verzekering de organisatie bijstand in de vorm van juridische ondersteuning.
NB: De rechtsbijstandverzekering van individuele vrijwilligers zelf biedt vaak geen dekking als het een aansprakelijkheidskwestie binnen het vrijwilligerswerk betreft.
Evenementenverzekering
Een evenement is een verplaatsbare georganiseerde gebeurtenis, (openlucht) manifestatie, (thema)dag of week. Meestal is het evenement openbaar, maar een evenement kan ook besloten zijn. Evenementen vallen niet altijd onder de reguliere verzekeringen. Het is daarom verstandig om hierover navraag te doen bij je verzekeraar. De evenementenverzekering is bedoeld voor onvoorziene situaties en dekt de financiële gevolgen daarvan. Omdat elk evenement anders is, zullen de verzekeringsbehoeften sterk uiteenlopen. Daarom is de verzekering opgebouwd uit rubrieken zodat iedere organisatie de verzekering precies op de eigen situatie af kan stemmen. Voor gemeenten bestaat ook de mogelijkheid om via een collectieve evenementenverzekeringen alle evenementen binnen de gemeente met een maatschappelijk karakter te verzekeren. Informatie en tips over evenementenverzekeringen zijn ook te vinden op evenementorganiseren.nl onder benodigdheden/verzekeren.
Wettelijke aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen (WAM)
De WAM is de enige wettelijk verplichte aansprakelijkheidsverzekering in ons land. Als een vrijwilliger bij het uitvoeren van haar activiteiten haar auto gebruikt en schade aan een ander veroorzaakt, zal eerst de WAM- verzekering van de vrijwilliger worden aangesproken. Lijdt de vrijwilliger echter door een eigen fout schade dan keert de WAM niets uit. Wanneer vrijwilligers vaak met de (eigen) auto op pad zijn, kan het voordelig zijn om een aparte polis Bijzondere voorwaarden Schadeverzekering af te sluiten. Ook is het mogelijk om een cascoverzekering af te sluiten die de terugval in de no-claim dekt wanneer de vrijwilliger met de eigen auto schade oploopt.
NB: Veel organisaties stellen dat het gebruik van eigen auto alleen mag als de vrijwilliger ook een ongevallen-inzittendenverzekering heeft afgesloten. Deze verzekering dekt de schade die ontstaat als een vrijwilliger of medepassagier(s) door een auto-ongeval overlijdt of blijvend invalide wordt.